جرمگیری دندان کودکان یک فرآیند مهم در حفظ سلامت دهان و دندانهای آنها است. در حالی که سیستم دندان شیری به طور طبیعی تمایل کمتری به جمع‌آوری جرم دارد، این بدان معنا نیست که دندانهای کودکان از مشکلات دندانی در امان هستند.
عادت‌های غذایی، بهداشت دهان و نوع مسواک زدن می‌تواند تأثیر زیادی بر سلامت دندانها داشته باشد. لکه‌هایی که بر روی دندانهای کودکان مشاهده میشود عموماً به علت پوسیدگی یا تغییر رنگ به وجود می‌آیند و صرفاً نشان‌دهنده وجود جرم نیستند.
از سنین ۱۰ تا ۱۲ سالگی، با رویش دندانهای دائمی، احتمال بروز جرم و مشکلات دندانی افزایش می‌یابد. بنابراین، اهمیت جرمگیری دندان در این سنین دوچندان میشود. با من همراه باشید تا جرم گیری دندان کودکان را از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار دهیم.
دلایل تشکیل جرم در دندان کودکان
تشکیل جرم در دندانهای کودکان به عوامل مختلفی بستگی دارد که معمولاً از سنین بالاتر شروع میشود. یکی از دلایل اصلی بروز جرم، سنگینی بزاق دهان و میزان بالای کلسیم نامحلول در بزاق است.
این شرایط در هنگام رویش دندانهای دائمی بیشتر نمایان میشود. قبل از این سن، دندانهای شیری کودکان به دلیل ترکیب خاص بزاق آنها و همچنین عادت‌های غذایی معمولاً فاقد جرم هستند، اما ممکن است تحت تأثیر عواملی مانند تغذیه نامناسب و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، تغییر رنگ دهند.
علاوه بر کلسیم، دیگر عوامل مؤثر در تشکیل جرم شامل باکتری‌های موجود در دهان و باقی‌مانده‌های غذایی هستند. این باکتریها با تجمع بر روی دندانها و ایجاد پلاک، به تدریج می‌توانند به جرم تبدیل شوند.
میکروب‌ها به خصوص در محل‌هایی که به خوبی مسواک زده نمی‌شوند، زیادتر تجمع می‌کنند. تغییر رنگ دندانهای کودکان نیز ممکن است ناشی از مصرف برخی مواد غذایی، داروها یا حتی عوامل ژنتیکی باشد. بنابراین، توجه به بهداشت دهان و دندان از همان سنین پایین و پیگیری منظم توسط دندانپزشک در پیشگیری از تشکیل جرم و حفظ سلامت دندانها مؤثر است.
آیا جرمگیری برای دندان ضرر دارد؟
جرم گیری دندان باعث میشود تا از پوسیدگی دندان پیشگیری کنیم و همچنین باعث حفظ سلامت لثه و جلوگیری از بیماری پریودنتال می‌گردد. دندانپزشکان همگی بر این باور هستند که جرم گیری دندان ضرری نداشته بلکه مفید هم هست. باورهای غلطی در جامعه وجود دارد که جرم گیری باعث از دست رفتن مینای دندان میشود ولی این موضوع واقعیت ندارد.
در رسانه webmd.com درباره جرم گیری آمده است:
Periodontal scaling and root planing are nonsurgical. They are more of a deep cleaning that is done with handheld instruments or ultrasonic devices. Researchers say that deep cleaning with ultrasonic instruments has similar results to manual deep cleaning with handheld instruments. Both treatments produce significant clinical results, but ultrasonic cleaning is faster, taking 20% to 50% less time than manual cleaning.
یعنی جرمگیری و روت پلنینگ روش‌هایی غیرجراحی هستند. این روش‌ها بیشتر شبیه یک تمیزکاری عمیق هستند که با ابزارهای دستی یا دستگاه‌های اولتراسونیک انجام می‌شوند.
پژوهشگران می‌گویند که تمیزکاری عمیق با دستگاه اولتراسونیک نتایجی مشابه با تمیزکاری دستی دارد. هر دو روش اثرات بالینی قابل توجهی دارند، اما تمیزکاری با دستگاه اولتراسونیک سریع‌تر انجام میشود و حدود ۲۰ تا ۵۰ درصد زمان کمتری نسبت به روش دستی نیاز دارد.
چرا جرمگیری دندان کودکان اهمیت دارد؟
جرمگیری دندان کودکان به مراتب اهمیت ویژه‌ای دارد. با توجه به اینکه دندانهای شیری پایه‌گذار دندانهای دائمی هستند، توجه به سلامت آنها می‌تواند تأثیر زیادی بر روی سلامت کلی دهان کودک بگذارد. تجمع جرم روی دندانها ممکن است باعث پوسیدگی‌های جدی و مشکلات لثهای شود. در نتیجه، جرمگیری در پیشگیری از این مشکلات مؤثر است و بهبود بهداشت دهان و دندان در کودکان را به همراه دارد.
مزایای جرمگیری دندان شیری
جرمگیری دندانهای شیری مزایای متعددی دارد. اولین و مهم‌ترین مزیت پیشگیری از پوسیدگی دندان‌هاست. تجمع پلاک و جرم می‌تواند منجر به آسیب به مینای دندان و در نهایت پوسیدگی شود. با جرمگیری، این تجمعات از بین می‌روند و کودک می‌تواند دندانهای سالم‌تری داشته باشد.
علاوه بر این، جرمگیری به حفظ سلامت لثه‌ها کمک می‌کند و از عفونت‌های لثهای جلوگیری می‌کند. مراقبت از دندانهای شیری به رشد سالم دندانهای دائمی کمک می‌کند و به کودک احساس راحتی و اعتماد به نفس در لبخند زدن می‌دهد. همچنین، جرمگیری می‌تواند به اصلاح رفتارهای بهداشتی در کودک کمک کند، زیرا او یاد می‌گیرد که به نگهداری از دندانهای خود اهمیت دهد.
تأثیر جرم دندان بر سلامت دهان و لثه کودک
وجود جرم دندان در کودکان می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر روی سلامت دهان و لثه‌ها داشته باشد. جرم تجمع‌یافته، به ویژه در نقاطی که به سختی تمیز می‌شوند، محل مناسبی برای رشد باکتریها است. این باکتریها می‌توانند منجر به ایجاد عفونت‌های لثهای و التهاب شوند، که اگر به موقع درمان نشود، ممکن است به مشکلات جدی‌تری نظیر بیماری‌های لثه و حتی از دست رفتن دندانها منجر شود.
علاوه بر این، جرم دندان می‌تواند احساس ناراحتی و درد در کودک ایجاد کند و بر روی عادات غذایی، گفتار و حتی خواب او تأثیر بگذارد. باکتریها همچنین می‌توانند به جریان خون و سایر نقاط بدن منتقل شوند که این خود خطرات جدی‌تری از جمله عفونت‌های سیستمیک را به همراه دارد. به این ترتیب، توجه به حفاظت از دندانها و لثه‌ها از طریق جرمگیری منظم به سلامت عمومی کودک منجر میشود.
چه زمانی باید دندان کودک را جرمگیری کرد؟
زمان مناسب برای جرمگیری دندان کودک موضوعی است که والدین باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند. با توجه به شروع رویش دندانهای دائمی و تغییر در ترکیب بزاق از حدود سن چهار سالگی، این زمان به عنوان فرصتی برای نگرانی در مورد سلامت دندانها است. توجه به نیازی که دندانها به مراقبت‌های ویژه دارند و مشاوره با دندانپزشک درباره زمان مناسب جرمگیری، می‌تواند به جلوگیری از مشکلات دندانی و لثهای در آینده کمک کند.
بهترین سن برای جرمگیری دندان کودکان
بهترین سن برای جرمگیری دندانهای کودکان معمولاً بین 4 تا 6 سالگی است. در این سنین، دندانهای شیری هنوز در حال رویش هستند و ذرات غذایی و پلاک می‌توانند به راحتی روی آنها تجمع یابند. تا سن چهار سالگی، معمولاً دندانهای شیری دچار جرم نمی‌شوند، اما با افزایش سن و تغییر ویژگی‌های بزاق، مهم است که والدین به بهداشت دهان و دندان کودک خود توجه کنند.
سن ۶ سالگی زمانی است که دندانهای دائمی نیز شروع به رویش می‌کنند، بنابراین بهتر است که جرمگیری برای جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر انجام گیرد. مشاوره با دندانپزشک برای تعیین زمان و نیاز به جرمگیری همچنین می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
علائم نیاز به جرمگیری در کودکان
والدین باید به چندین علامت توجه کنند که نشان‌دهنده نیاز به جرمگیری دندانهای کودکان است. اولین علامت، تغییر رنگ دندان‌هاست؛ اگر دندانها به زردی یا قهوه‌ای تغییر رنگ دهند، این ممکن است نشانه‌ی تجمع جرم باشد. همچنین، بوی نامطبوع دهان می‌تواند نشانه‌ای از وجود باکتری و جرم باشد.
علاوه بر این، احساس حساسیت یا درد در هنگام خوردن غذاهای سرد یا گرم می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات دندانی ناشی از جرم باشد. همچنین، اگر لثه‌ها متورم یا قرمز به نظر برسند یا در هنگام مسواک زدن خونریزی کنند، این می‌تواند نشان‌دهنده وجود التهاب لثهای باشد که نیاز به جرمگیری دارد. والدین باید به دندانپزشک مراجعه کنند تا شرایط دندانهای کودک را بررسی کنند و اقدامات لازم انجام شود.
روش‌های جرمگیری دندان کودکان
روش‌های مختلفی برای جرمگیری دندانهای کودکان وجود دارد، که هرکدام به شیوه‌ای خاص عمل می‌کنند. انتخاب روش مناسب بسته به شرایط دهان و دندان کودک و توصیه‌های دندانپزشک انجام میشود. در اینجا سه روش متداول بیان میشود که شامل جرمگیری دستی، جرمگیری با اولتراسونیک و جرمگیری با ایرفلو میشود.
جرمگیری دستی
جرمگیری دستی یکی از روش‌های قدیمی و موثر برای از بین بردن جرم دندان است. در این روش دندانپزشکان با استفاده از ابزارهای دستی، جرم و پلاک‌های موجود بر روی دندانها را حذف می‌کنند.
این روش به دندانپزشک امکان می‌دهد تا به طور دقیق جرم موجود را شناسایی و از بین ببرد. یکی از مزایای جرمگیری دستی این است که دندانپزشک می‌تواند با احساس بهتر و دقت بیشتری به کار بپردازد. اما این روش نیاز به مهارت بالایی دارد و ممکن است برای برخی کودکان علی‌الخصوص آنهایی که حساس‌تر هستند، ناراحت‌کننده باشد.
جرمگیری دستی معمولاً زمانی استفاده میشود که جرم به شدت تجمع یافته باشد و نیاز به دقت بالایی در درمان وجود داشته باشد. گاهی اوقات ممکن است برای جلوگیری از تجمع مجدد جرم، پس از این روش، مراقبت‌های بیشتری لازم باشد.
جرمگیری با اولتراسونیک
جرمگیری با اولتراسونیک یکی از روش‌های مدرن و مؤثر برای از بین بردن جرم دندان است. این روش با استفاده از فرکانس‌های صوتی بالا برای ایجاد لرزش‌هایی که موجب میشود جرمهای سخت و پلاک به راحتی از روی دندانها حذف شوند، عمل می‌کند. دندانپزشک با استفاده از دستگاهی خاص، این فرکانس‌ها را به دندانها منتقل می‌کند که باعث شکست جرم‌ها و پلاک‌ها میشود.
یکی از مزایای این روش این است که نسبت به جرمگیری دستی زمان کمتری را می‌طلبد و می‌تواند به طور مؤثری جرمهای عمیق‌تر را پاک کند. همچنین، این روش معمولاً حس کمتری از ناراحتی برای کودکان به همراه دارد. با این حال، نیاز به مهارت بالا از طرف دندانپزشک دارد و همه دندانهای کودک به این روش حساسیت ندارند.
جرمگیری با اولتراسونیک می‌تواند در کنار روش‌های دیگر برای بهبود کیفیت بهداشت دهان و دندان کودکان مورد استفاده قرار گیرد. این روش در صورت استفاده صحیح و زیر نظر دندانپزشک می‌تواند بسیار مؤثر و ایمن باشد.
جرمگیری با ایرفلو
جرمگیری با ایرفلو یکی دیگر از روش‌های مدرن و موثر برای پاک‌سازی دندانها از جرم و پلاک است. در این روش، دندانپزشک از پرفشار آب و پودر‌های خاصی که معمولاً شامل بی کربنات سدیم هستند، برای تمیز کردن دندانها استفاده می‌کند. جریان قوی هوا و آب به همراه این پودرها باعث میشود که جرم‌ها به راحتی جدا شده و از روی دندانها حذف شوند. این تکنیک به طور خاص برای کودکان مناسب است زیرا معمولاً حساسیت کمتری به همراه دارد و می‌تواند تجربه‌ای قابل تحمل و راحت‌تر را برای آنها ایجاد کند. همچنین، این روش می‌تواند به سرعت دندانها را تمیز کند و هیچ خطری برای مینای دندان ندارد.
مزیت دیگری که جرمگیری با ایرفلو دارد این است که این تکنیک قادر است به نواحی دندان که دسترسی به آنها دشوار است، مانند نقاط بین دندانی، به راحتی دسترسی پیدا کند. به این ترتیب، ایرفلو می‌تواند به طور مؤثری به حفظ بهداشت دهان و دندان کودکان کمک کرده و از تشکیل جرمهای مجدد جلوگیری کند.
آیا جرمگیری دندان کودکان درد دارد؟
جرمگیری دندان در کودکان معمول دردناک نیست و درد خاصی ندارد. به دلیل لرزش دستگاه جرمگیری یا فشار معقولی که بر روی دندانها وارد میشود شاید اندک دردی ایجاد گردد. دندانپزشکان معمولاً سعی می‌کنند با استفاده از تکنیک‌های ملایم و ابزارهای مدرن، تجربه‌ی راحت‌تری برای کودک فراهم آورند.
برای کودکانی که حساس‌تر هستند یا تجربه‌های ناخوشایندی از ویزیت دندانپزشکی داشته‌اند، ممکن است آرامش‌بخش‌ها یا بیحسی موضعی تجویز شود.
عوارض جرمگیری نکردن دندان کودک
عدم جرمگیری و توجه به بهداشت دندانها ممکن است به عوارضی جدی منجر شود. این عوارض می‌توانند به مرور زمان، سلامت دهان و دندان کودک را به خطر بیندازند.
پوسیدگی دندان
عدم رعایت بهداشت دندان و جمع شدن جرم‌ها می‌تواند به پوسیدگی دندانها منجر شود. باکتریها در جرم دندان تجمع یافته و اسیدهای تولید شده توسط آنها می‌توانند مینای دندان را مورد حمله قرار دهند. این عمل باعث شروع پوسیدگی و در نهایت از دست رفتن دندان میشود.
پوسیدگی دندان می‌تواند به درد و ناراحتی، و در موارد شدید به عفونت و نیاز به درمان‌های پیچیده‌تری منجر شود؛ بنابراین، جرمگیری منظم از اهمیت بالایی برخوردار است.
بیماری‌های لثه
جرمگیری نکردن دندان می‌تواند به بیماری‌های لثه نیز منجر شود. تجمع جرم باعث التهاب لثه شده و می‌تواند به پریودنتیت (بیماری پیشرفته لثه) منجر شود. این بیماری‌ها نه تنها بر لثه‌ها بلکه بر سلامت دندانها نیز تأثیر می‌گذارند و می‌توانند به از دست رفتن دندانها منجر شوند.
بیماری‌های لثه به صورت خونریزی، التهاب و بوی بد دهان نمایان میشود. بنابراین، جرمگیری منظم می‌تواند از بروز این مشکلات جلوگیری کند.
بوی بد دهان
وجود جرم و باکتری‌های زیاد در دهان می‌تواند منجر به بوی بد دهان شود. این بوی ناخوشایند نه تنها ممکن است اعتماد به نفس کودک را تحت تأثیر قرار دهد، بلکه می‌تواند به سلامت اجتماعی و تعاملات وی نیز آسیب بزند.
اجتناب از جرمگیری و نادیده گرفتن بهداشت دهان می‌تواند این مشکل را تشدید کند و عوارض جدی‌تری به همراه داشته باشد.
مشکلات جویدنی
جرمگیری نکردن ممکن است به مشکلات جویدنی منجر شود. وجود جرم و آسیب به لثه‌ها می‌تواند بر روی کارکرد درست دندانها تأثیر بگذارد و در هنگام غذا خوردن باعث ناراحتی و دشواری شود.
این مشکلات ممکن است بر روی رشد متعادل کودک تأثیر بگذارد و به شیوه‌ی صحیح جویدن غذا آسیب برساند. همچنین، این نوع مشکلات می‌تواند بر روی تغذیه‌ی کودک نیز تأثیر بگذارد و به مرور زمان منجر به کمبودهای غذایی گردد.
هزینه جرمگیری دندان کودکان
هزینه جرمگیری دندان کودکان به عوامل مختلفی بستگی دارد. اولین عامل، محل و شهر ارایه‌دهنده خدمات دندانپزشکی است. در برخی مناطق شهری، هزینه‌های دندانپزشکی ممکن است بیشتر از مناطق دیگر باشد. مثلا هزینه یک دندانپزشکی کودکان در غرب تهران با دندانپزشکی کودکان در شرق تهران متفاوت باشد
علاوه بر این، تجربه و تخصص دندانپزشک نیز می‌تواند بر قیمت تأثیر بگذارد؛ دندانپزشکان با تجربه معمولاً هزینه‌های بالاتری را دریافت می‌کنند. نوع و شدت جرم موجود، همچنین روش جرمگیری (دستی، اولتراسونیک یا ایرفلو) نیز بر هزینه نهایی تأثیرگذار است.
تعداد دفعات مورد نیاز برای جرمگیری و همچنین اینکه آیا کودک به درمان‌های اضافی نیاز دارد یا خیر، نیز عوامل دیگری هستند که باید در نظر گرفته شوند.
آیا می‌توان در خانه دندان کودک را جرمگیری کرد؟
جرمگیری دندان در خانه به طور کامل ممکن نیست و بهترین روش برای انجام آن، مراجعه به دندانپزشک است. با این حال، والدین می‌توانند با رعایت بهداشت دهان و دندان و آموزش‌های مناسب به کودک، از تشکیل جرم در دندانها جلو گیری کنند.
استفاده از مسواک و نخ دندان روش‌های مؤثر برای پاک‌سازی دندانها هستند و همیشه توصیه میشود. همچنین، والدین می‌توانند از خمیردندان‌های حاوی فلوراید استفاده کنند که در تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی مؤثر است.
با این حال، حتی با رعایت تمام نکات بهداشتی، جرمگیری حرفه‌ای به روش‌های خاص و تخصصی نیاز دارد که تنها یک دندانپزشک می‌تواند آنها را انجام دهد.
پیشگیری از تشکیل جرم در دندان کودکان
برای پیشگیری از تشکیل جرم در دندان کودکان، رعایت چند نکته ساده می‌تواند مؤثر باشد. اولین و مهم‌ترین نکته، آموزش بهداشت دهان و دندان به طور منظم و مؤثر است. والدین باید به کودکان خود یاد دهند که دندانهای خود را حداقل دو بار در روز با خمیردندان و مسواک مناسب بشویند و از نخ دندان استفاده کنند.
علاوه بر این، مصرف محدود شیرینی‌جات و مواد غذایی قندی می‌تواند به کاهش تجمع جرم کمک کند. استفاده از نوشیدنی‌های سالم و آب بعد از صرف غذا نیز می‌تواند به شستشوی دندانها کمک نماید.
گزارش‌های منظم به دندانپزشک و انجام جرمگیری به موقع نیز برای حفظ سلامت دهان کودکان بسیار حائز اهمیت است.
بهترین کلینیک دندانپزشکی کودکان برای جرم گیری دندان کودک در غرب تهران
جرمگیری دندان کودکان یک فرآیند مهم برای حفظ سلامت دهان و دندان است. این فرآیند جدای اینکه در جلوگیری از مشکلات دندانی و لثهای مانند پوسیدگی، بیماری‌های لثه و بوی بد دهان موثر است بلکه با ایجاد عادات بهداشتی صحیح در کودکان، سالم‌تر بودن آنها را تضمین می‌نماید.
مهم است که والدین در زمینه مراقبت از دندانهای کودک خود فعالانه عمل کنند؛ از انجام جرمگیری منظم گرفته تا رعایت بهداشت دهان و تغذیه مناسب. همچنین، در صورت نیاز، باید به دندانپزشک مراجعه کنند و تمام توصیه‌های او را برای نگهداری از دندانها عملی کنند.
با پیشگیری از تشکیل جرم و مدیریت مناسب مراقبت‌های دندانی، می‌توانند از مشکلات آینده جلوگیری کنند و به سلامت عمومی کودک کمک نمایند. سلامت دهان و دندان تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی کودک دارد، بنابراین توجه ویژه به آن ضروری است.
سوالات متداول
آیا جرمگیری برای دندانهای شیری خطر دارد؟
جرمگیری دندانهای شیری معمولاً بیخطر است و برای حفظ سلامت دهان کودک مؤثر است.
هر چند وقت یکبار باید جرمگیری برای کودک انجام شود؟
بسته به شرایط دندانی کودک و توصیه دندانپزشک، معمولاً انجام جرمگیری هر ۶ تا ۱۲ ماه یکبار پیشنهاد میشدار
آیا جرمگیری دندان باعث سفید شدن دندان کودک میشود؟
جرمگیری بهبود ظاهر دندانها را به دنبال دارد و جرمهای سطحی را حذف کند، اما سفیدکنندههای دندان متفاوت از جرمگیری هستند.
آیا جرمگیری دندان به مینای دندان کودک آسیب میزند؟
اگر جرمگیری به درستی و توسط دندانپزشک انجام شود، آسیب به مینای دندان به حداقل میرسد و معمولاً بیخطر است.
کودک بعد از جرمگیری چه غذاهایی نباید بخورد؟
بهتر است کودک از غذاهای سخت، داغ یا خیلی سرد به مدت چند ساعت بعد از جرمگیری خودداری کند تا از تحریک دندانها جلوگیری شود.
آیا امکان بیحسی برای جرمگیری کودکان وجود دارد؟
در صورت نیاز و با تشخیص دندانپزشک، امکان استفاده از بیحسی موضعی برای کاهش ناراحتی کودک وجود دارد.
آیا جرمگیری در کودکان باعث خونریزی میشود؟
احتمال خونریزی خفیف وجود دارد، اما معمولاً موقتی است و به سرعت متوقف میشود.
آیا دندانهای شیری هم مانند دائمی نیاز به جرمگیری دارند؟
بله دندانهای شیری نیز به مراقبت و جرمگیری نیاز دارند تا از مشکلات دندانی و لثهای جلوگیری شود.
چطور کودک را برای مراجعه به دندانپزشکی آماده کنیم؟
با گفتگو دربارهی فرآیند و اهمیت بهداشت دندان، کودک را آرام کنید و او را تشویق به پرسیدن سوالات بکنید تا ترسش کاهش یابد.
آیا استفاده از دهانشویه در پیشگیری از جرم دندانی کودک مؤثر است؟
بله استفاده از دهانشویههای حاوی فلوراید به کاهش باکتریها و جلوگیری از تشکیل جرم کمک فراوانی خواهد کرد.
آیا جرم گیری برای کودکان ضرر دارد؟
جرمگیری در صورتی که به درستی انجام شود، ضرر ندارد و حفظ سلامت دندانها را به کودک هدیه می‌دهد.
آیا جرم گیری دندان شامل بیمه تکمیلی میشود؟
بله، بسیاری از بیمه‌های تکمیلی خدمات دندانپزشکی شامل جرمگیری را پوشش می‌دهند، ولی بهتر است جزئیات را با بیمه‌گر خود بررسی کنید.
چه زمانی دندان نیاز به جرمگیری دارد؟
زمان نیاز به جرمگیری بر اساس تشکیل جرم، وضعیت دندانها و تغییرات در بهداشت دهان تعیین میشود. اگر دندانها لکه‌دار یا زرد شده باشند، جرمگیری پیشنهاد میشود.
برای از بین بردن جرم سیاه دندان چه کنیم؟
بهترین روش برای از بین بردن جرم سیاه دندان مراجعه به دندانپزشک برای جرمگیری حرفه‌ای است.
آیا جرمگیری باعث لق شدن دندان میشود؟
جرمگیری موجب لق شدن دندانها نمی‌شود، اما اگر دندانها پیشتر به بیماری لثه مبتلا باشند، ممکن است این مشکل رخ دهد.
